Automatyzacja osłon okiennych – czy warto ją stosować?

Osoby, które posiadają wiele osłon okiennych często stają przed problemem ich codziennego zasłaniania/odsłaniania. Aby podnieść lub opuścić osłony w całym domu muszą zużyć pewną ilość czasu i podjąć pewien wysiłek. Zaczynają się wówczas zastanawiać, czy nie lepiej było rozważyć przed ich zakupem wykonanie przynajmniej części z nich jako elektryczne. W związku z tym chcielibyśmy nieco przybliżyć tą tematykę i być może pomóc przyszłym Klientom w podjęciu właściwej decyzji.

Automatyzować można większość z dostępnych na rynku osłon, tj. rolety, rolety rzymskie, żaluzje poziome drewniane i aluminiowe, plisy, rolety dachowe oraz żaluzje pionowe (verticale). Jak wyglądają takie osłony w szczegółach będziemy chcieli opisać w osobnych artykułach poświęconych konkretnym osłonom. Tutaj postaramy się natomiast podać informacje ogólne na temat osłon elektrycznych.

Osłony oprócz ich rodzaju (rolety, żaluzje, itd.) można również podzielić ze względu na napięcie zasilania oraz rodzaj sterowania. Na rynku dostępne są napędy o napięciach zasilania 230VAC (230V napięcia przemiennego) lub 24VDC (24V napięcia stałego). Tym pierwszym napięciem zasila się rolety, ale także w szczególnych przypadkach można zasilać rolety rzymskie (używa się wtedy rury roletowej jako zwijacza – zastosowanie do rolet rzymskich o dużych gabarytach.
Użycie napięcia 230V jest wygodnie, gdyż takie napięcie występuje w sieci zasilającej i w związku z tym można osłony zasilić wprost z sieci (oczywiście pamiętając, aby odpowiednio wykonać instalację i podłączenie i zastosować odpowiednie zabezpieczenia nadprądowe). W przypadku rolet sterowanych bezprzewodowo należy zamontować puszkę w pobliżu miejsca instalacji rolety i doprowadzić do niej trzy przewody, tj. fazowy, neutralny i uziemiający (ten ostatni nie jest wymagany przez roletę, jako, że jest to urządzenie II klasy ochronności, ale występowanie kabla ochronnego zabezpieczy kabel w instalacji doprowadzającej). W przypadku rolet sterowanych przewodowo zasilanie doprowadza się do przełącznika (kabel trójżyłowy) a następnie od przełącznika do puszki przy rolecie kablem czteroprzewodowym. Jeśli przełącznik zlokalizowany jest w pobliżu rolety można zrezygnować z puszki i podłączyć roletę bezpośrednio do przełącznika (kabel zasilający w silnikach do rolet ma typowo długość 2,5m).

Napięcia 24VDC używa się do wszystkich pozostałych osłon, jak również do małych rolet. Napędy tego typu generują mniejszy moment obrotowy, w związku z czym osłony muszą mieć mniejszy ciężar lub ograniczone możliwości ruchu (np. w żaluzjach możliwy jest obrót lameli, ale już nie jest możliwe ich podciąganie). Użycie tego napięcia wymaga zastosowania specjalnego zasilacza, który może być zainstalowany w pobliżu osłony (raczej niepraktyczne rozwiązanie z uwagi na jego gabaryty) lub w szafie rozdzielczej. Napędy na 24VDC wymagają również zastosowania odpowiednich przełączników, które w celu zmiany kierunku obrotów napędu zmieniają polaryzację napięcia zasilającego (tzw. mostek H). Zamiast przełącznika można też użyć dodatkowych modułów umożliwiających sterowanie bezprzewodowe. Dodatkowo można zastosować jeszcze regulację obrotów poprzez zmianę napięcia z użyciem modulacji PWM. Zatem z uwagi na konieczność zastosowania wyposażenia dodatkowego, osłony na napięcie 24VDC dobrze jest stosować, gdy w obiekcie występuje odpowiedni system automatyki budynkowej.

W przypadku decyzji o wyborze osłon z napędem elektrycznym nie bez znaczenia jest temat kosztu zastosowania takich napędów. Składają się na niego nie tylko koszty samych napędów, ale również przeróbki instalacji elektrycznej (i ewentualnego wykonania prac dekoratorskich), oraz urządzeń dodatkowych, w tym urządzeń sterujących. Konkretne ceny zależą od typu i ilości osłon, zatem nie będziemy ich tutaj podawać (w razie Państwa zainteresowania możemy przesłać stosowną wycenę konkretnego rozwiązania). Napędy elektryczne mają też ograniczony czas bezawaryjnego działania, który zależy od jakości napędu, częstotliwości jego używania oraz warunków pracy (przy zastosowaniu dobrych napędów jest to kilka -kilkanaście lat bezproblemowej pracy).

Podsumowując, najważniejsze wady i zalety osłon o napędzie elektrycznym to:

Zalety:
wygoda użytkowania
możliwość integracji z systemem automatyki budynkowej i stosowanie różnych scenariuszy
możliwość regulacji temperatury w pomieszczeniach
możliwość wykorzystania w osłonach zamontowanych w trudnodostępnych miejscach

Wady:
wyższa cena niż tradycyjnych osłon ze sterowaniem ręcznym
unieruchomienie w przypadku zaniku napięcia zasilającego
ograniczony czas użytkowania
konieczność wykonania prac dekoratorskich w przypadku instalacji w pomieszczeniach już wykończonych